Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΟΥ “ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ” ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΧΟΡΤΙΑΤΗ

Τον τελευταίο μήνα βγήκε σε δημόσια διαβούλευση το " πρόγραμμα Καλλικράτης" που επιχειρεί να δώσει λύση στα αδιέξοδα της δημόσιας διοίκησης και ενός αναχρονιστικού κράτους. Είναι γνωστή σε όλους η παθογένεια που παρουσιάζει η δημόσια διοίκηση και το κράτος από την ίδρυσή του (αναξιοκρατία, αναξιοπιστία, συγκεντρωτισμός, γραφειοκρατία, αναποτελεσματικότητα, διαφθορά, πελατειακές σχέσεις) και αυτή όπως καταλαβαίνουν όλοι δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο. Χρειάζεται ένας άλλος τρόπος στην οργάνωση της διοίκησης του κράτους που να συμβάλει στον εκσυγχρονισμό και στην ανάπτυξη των πολιτικών και κοινωνικών θεσμών του κράτους. Είναι όμως μόνο το μέγεθος των Δήμων που καθιστά προβληματική τη λειτουργία του κράτους; Στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υπάρχει μία ενιαία δομή στη λειτουργία του κράτους και των θεσμών της τοπικής αυτοδιοίκησης σ΄ αυτό το ζήτημα. Για παράδειγμα στην Γερμανία υπάρχουν 12431 δήμοι με μέσο όρο δημοτών 5900, στην Γαλλία 36784 δήμοι με μέσο όρο δημοτών 1600, στην Ιταλία και την Ισπανία 8100 δήμοι με μέσο όρο δημοτών 7100 και 5900 αντίστοιχα και στην Αυστρία 2358 δήμοι με μέσο όρο δημοτών 3400. Στις Σκανδιναβικές χώρες παράλληλα όπως την Δανία οι δήμοι είναι 270 με μέσο όρο δημοτών 19400, στην Σουηδία 290 δήμοι με μέσο όρο δημοτών 30400 και στη Φιλανδία 432 δήμοι με μέσο όρο δημοτών 11700. Από αυτά συνάγεται το συμπέρασμα ότι κάθε κράτος αντιμετωπίζει διαφορετικά το πρόβλημα και τελικά το μέγεθος και μόνο δεν αποτελεί πανάκεια για την λύση του προβλήματος. Άλλα δεδομένα που μας βοηθούν να προσεγγίσουμε το πρόβλημα είναι τα παρακάτω: Σήμερα στην Ελλάδα το 53% των δήμων έχουν πληθυσμό κάτω των 5000 κατοίκων και το 25% των δήμων έχουν πληθυσμό κάτω των 10000 κατοίκων, συνολικά δηλαδή το 78% των δήμων έχουν πληθυσμό κάτω των 10000 κατοίκων. Επίσης μόνο το 36% των δήμων έχει οικονομική υπηρεσία, το 18% των ΟΤΑ δεν διαθέτει κανένα μηχανικό και το 36% διαθέτει 1-2 μηχανικούς. Αυτό μας δείχνει ότι όντως με τη σημερινή διάρθρωση των ΟΤΑ οι δυνατότητες αποτελεσματικής διαχείρισης και παροχής υπηρεσιών στον πολίτη είναι περιορισμένες. Το σημαντικό λοιπόν είναι η διοικητική αναδιάρθρωση της χώρας

1. να αποτελέσει μέρος ενός συνολικού Εθνικού προγράμματος μεταρρύθμισης του πολιτικού μας συστήματος και της δημόσιας σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο
   
2. Να ξεκαθαριστούν οι αρμοδιότητες και οι πόροι των 2 βαθμών αυτοδιοίκησης, δημοτικής και της περιφερειακής
   
3. Οι συνενώσεις των δήμων να γίνουν με ουσιαστικά κριτήρια και διαβούλευση
   

Το κράτος να διατηρήσει τον επιτελικό του χαρακτήρα και να έχει την ευθύνη της χάραξης Εθνικής στρατηγικής και Εθνικής Άμυνας και η περιφερειακή ανάπτυξη να περάσει στους δύο βαθμούς αυτοδιοίκησης. Η εμπειρία από την κατάργηση των διορισμένων Νομαρχών και το πέρασμα στην αιρετή Νομαρχιακή αυτοδιοίκηση στο παρελθόν ήταν απογοητευτικό. Οι 6000 περίπου αρμοδιότητες αποψιλώθηκαν και έμειναν 600 διότι το κεντρικό κράτος δεν θέλησε τότε να δείξει την εμπιστοσύνη του στο νέο βαθμό αυτοδιοίκησης. Ελπίζουμε τώρα να πράξει διαφορετικά και να αναδείξει τους δήμους και τις περιφέρειες ουσιαστικές αυτοκινούμενες αυτοδιοικητικές μονάδες με εξασφαλισμένους πόρους και ξεκαθαρισμένες αρμοδιότητες.

Να ξεκαθαριστούν στον νόμο οι επικαλύψεις αρμοδιοτήτων που φαίνεται να υπάρχουν σήμερα. Να υπάρχει αναλογικότερη εκπροσώπηση στο Δημοτικό Συμβούλιο που είναι το πρώτο κύτταρο της Δημοκρατίας διότι οι μεγάλες αλλαγές σ΄ ένα τόπο επιτυγχάνονται με ευρύτερες συναινέσεις της κοινωνίας. Να περιορισθούν οι αρμοδιότητες των 7 γενικών διοικήσεων που μπαίνουν "καπέλο" στις περιφέρειες και αυτές να καταργηθούν δεσμευτικά μετά την συνταγματική αναθεώρηση που θα δώσει την δυνατότητα να παυτούν οριστικά.

Η διαχείριση οικονομικών πόρων από την τοπική αυτοδιοίκηση ως ποσοστό επί του ΑΕΠ θεωρούνται διεθνώς ως δείκτης αποκέντρωσης του κράτους. Σήμερα η τοπική αυτοδιοίκηση διαχειρίζεται στην Ελλάδα το 2.7% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος(ΑΕΠ), όταν ο μέσος όρος στην ευρωπαϊκή Ένωση ( ΕΕ) είναι 11.3% και σε ορισμένες χώρες φτάνει ακόμη και το 33%.

Σήμερα με την κατάργηση των Νομαρχιών υπολογίζεται ότι το 80% των αρμοδιοτήτων τους θα περάσει στους Δήμους. Αυτό σημαίνει ότι πρωτοβάθμια υγεία, χωροταξικός σχεδιασμός, πολεοδομία, σχολική στέγη, κτηματολόγιο είναι στις αρμοδιότητες που θα περάσουν στους Δήμους. Όλοι καταλαβαίνουμε πόσο μεγάλη ευθύνη είναι αυτή και πόσο έτοιμοι είναι οι Δήμοι για να ανταπεξέλθουν σ΄ αυτή την πρόκληση.

Το τρίτο ζήτημα έχει να κάνει με τα κριτήρια για τις συνενώσεις των Δήμων που επίσης είναι πολύ ουσιαστικό για να έχουμε ΟΤΑ λειτουργικούς, αποτελεσματικούς που να μπορούν να παρέχουν αναβαθμισμένες υπηρεσίες στον πολίτη. Η διαβούλευση γι αυτό το ζήτημα αναμένεται να ανοίξει το αμέσως προσεχές διάστημα και θα πρέπει ο διάλογος να είναι ουσιαστικός πάνω στα κριτήρια που παραθέτω παρακάτω, μακριά από πολιτικές σκοπιμότητες, μικροκομματικά συμφέροντα, προσωπικές φιλοδοξίες, κοντόφθαλμες λογικές του τύπου με ποιον θα πάμε και ποιον θα αφήσουμε για να βγάλουμε "δικό μας" Δήμαρχο. Η διοικητική αλλαγή αυτή θα επηρεάσει τη ζωή όλων μας για τα επόμενα πενήντα χρόνια και αυτή την πρόκληση θα πρέπει να την αντιμετωπίσουμε με καθαρό μυαλό και χωρίς υστεροβουλία να δούμε το μέλλον του τόπου μας.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΕΝΩΣΕΙΣ
ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΑ αριθμός κατοίκων – δημοτών- πληθυσμιακή πυκνότητα-κατανομή κατοικιών
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ απασχόληση- εργασιακή κινητικότητα-εισόδημα
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ έκταση- μορφολογία- προσβασιμότητα- σχήμα-υποδομές
ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ δομή τοπικής οικονομικής δραστηριότητας- πιστοποίηση για ΕΣΠΑ-ύπαρξη εκπαιδευτικών και ερευνητικών φορέων
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ– ΙΣΤΟΡΙΚΑ πολιτιστικό απόθεμα- κοινή ιστορία
ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΑ χωρική ολοκλήρωση των διαφόρων κοινωνικών, διοικητικών, οικονομικών λειτουργιών, εξυπηρετήσεων και υποδομών που εξασφαλίζουν την βιωσιμότητα του ΟΤΑ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ γεωγραφική κινητικότητα σε σχέση με τις λειτουργικές εξαρτήσεις και επιρροές μεταξύ των οικιστικών κέντρων

Ο τρόπος που έγινε ο Καποδίστριας Ι μας δείχνει το δρόμο έτσι ώστε να αποφύγουμε τα λάθη του παρελθόντος και με γνώση, περισσότερη ψυχραιμία και μεγαλύτερη ωριμότητα να αντιμετωπίσουμε το μέλλον της κοινωνίας μας.

 

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΝΤΩΝΟΥΔΗΣ

ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ

Email: survey@otenet.gr